Las rementas de l’Istòria – Édouard Herriot

Édouard HERRIOT

Lauvaire d’Stalin, d’Atatürk e de Pétain, negacionista de l’Holodomor, aliat de Laval, defensor de nazis e de l’òrdre coloniau…

Édouard Herriot èra un academician e una figura politica omnipotenta e cumulaira de la 3^a Republica francesa. Membre dau Partit Radicau, foguèt mai d’un còp ministre dins daus govèrns diferents, president de la Chambra daus Deputats jos la 3^a Republica, puei de l’Assemblada Nacionala jos la 4^a.

Foguèt tanben tres còps president dau Conselh daus Ministres e un daus chaps dau Cartèu de las Manças, una coalicion governamentala e parlamentària daus ans 1920. Au mesme moment, èra lo cònsol màger indestronable de Lion pendent quasi mieg sègle.

Maugrat tota aquela acomolacion de foncions politicas divèrsas, trobèt maitot lo temps de presidir l’Associacion Francesa per lo Desvolopament de l’Ensenhament Tecnic (AFDET) a partir de 1930.

Entre las soás raras accions positivas, podèm citar lo seu engatjament dins l’afaire Dreyfus en favor dau capitani injustament acusat, e la fondacion de la seccion lionesa de la Liga daus Drechs Umans, una associacion que pr’aquò n’oblidèt las valors pus tard…

Dins la soá lonja e richa carriera politica, faguèt mai d’un còp pròva de cinisme e d’oportunisme. Los seus nombrós fachs d’arma son los seguents.

1933 – Negacion de la famina en Ucraïna

Dins lo corrent d’un viatge organizat en URSS, qu’es Stalin que l’invitèt, e per fin d’obtenir un raprochament diplomatic emb Moscòu, Herriot vesitèt Ucraïna quand èra victima de l’Holodomor, una famina dramatica planificada per Stalin. Eissorbat e manipulat per la propaganda sovietica que reüssiguèt a li escondre la realitat, Herriot tornèt enchantat dau seu viatge, en declarant d’aver pas vist de famina en Ucraïna e d’aver «constatat nonmàs la prosperitat». Entre se mesme, se laissava segurament pas enganar, mas considerèt que l’aliança diplomatica emb Moscòu èra mai importanta que non pas la vida de milions de gents victimas a la famina. En fasent autoritat au près de l’opinion publica, lo seu «testimoniatge» messongier contribuiguèt a faire taisar durablament los ressons persistents e los racontes aclapants que se fasián auvir de mai en mai.

1934 – Elògi a la dictatura kemalista en Turquia

Dins la soá publicacion Orient, que contava lo seu viatge en URSS, Herriot lauvèt tanben lo regim turc «republican e laïc» de Mustafa Kemal Atatürk, un dictator assassin responsable de chaples e d’epuracions etnicas contra las populacions armènia, grèga puei curda.

1940 – Omenatge au Mareschau Pétain

En seguida de la desfacha militara francesa e de l’invasion alemanda, Herriot seguiguèt lo govèrn francés a Vichèi e rendèt omenatge au Mareschau Pétain e a la soá autoritat novèla, en s’abstenent pasmens de votar los seus plens poders constituents. Pus tard, opausat aus ultracollaboracionistas, foguèt assignat a residéncia e simulèt la foliá per defugir la deportacion.

1944 – Sosten a Pèire Laval

Herriot sostenguèt lo collaboracionista Pèire Laval dins la soá temptativa de reünir l’anciana Assemblada Nacionala, emb l’acòrdi dau diplomata nazi Otto Abetz, per fin d’empachar lo raliament de Pétain aus aliats e per barrar la rota aus comunistas e aus gaullistas. Fin finala, lo plan frolhèt e Herriot conoguèt una «deportacion daurada» a Potsdam ont foguèt liberat per los sovietics.

1946 – Sosten de l’òrdre coloniau

Après lo seu emblanchiment e lo seu retorn en politica francesa, Herriot s’opausèt a l’egalitat daus drechs politics de las populacions de l’empèri coloniau francés, que pretendèt que quò lai fariá de França «la colònia de las nòstras colònias».

1953 – Amnestia daus SS

Herriot sostenguèt lo camp alsacian dins lo procès de Bordèu ont foguèron jutjats los SS autors daus chaples de Tula e d’Orador de Glana. Entre los assassins se trobavan daus alsacians dichs «incorporats de fòrça». En nom de l’unitat nacionala, e en considerant qu’èra pus riscat de s’alienar la richa Alsàcia que lo paure Lemosin, sostenguèt lo projècte d’amnestia que butèt a liberar los SS condemnats, e aitau creèt una impunitat daus crimes contra l’umanitat, infligits a la populacion occitana de Lemosin.